การวิจัยการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร

บทคัดย่อ

ชื่อ การวิจัยการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร
ผู้วิจัย นางสาวนพกนก  บุรุษนันท์
ปีที่วิจัย 2549

 

 
             การวิจัยการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร เป็นการวิจัยและพัฒนา
มีวัตถุประสงค์  เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการ การพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร  เพื่อศึกษากลยุทธ์ในการพัฒนาห้องสมุดประชาชนจังหวัดมุกดาหารให้เป็นห้องสมุดมีชีวิต และเพื่อศึกษาการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตในจังหวัดมุกดาหาร  ขั้นตอนการวิจัย  แบ่งออกเป็น  3  ระยะ  คือ  ระยะที่  1  เป็นการศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาระยะที่  2  เป็นการทดลอง โดยวิเคราะห์สภาพความต้องการในระยะที่ 1 แล้วนำมากำหนดเป็นกลยุทธ์ต่างๆ  ซึ่งถือว่าเป็นกิจกรรมการพัฒนา  ระยะที่  3  เป็นระยะของการพัฒนากลยุทธ์  โดยนำกลยุทธ์ที่ได้ในระยะที่  2  ไปขยายผลการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตในพื้นที่อำเภอต่าง ๆ แล้วประเมินผล  รูปแบบความพึงพอใจ  กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย  ประกอบด้วย  ผู้ใช้บริการห้องสมุดประชาชนจังหวัดมุกดาหาร ปีงบประมาณ  2547 ถึง  2548  จำนวน  383  คน  ผู้ใช้บริการห้องสมุดประชาชนอำเภอ  6  แห่งในจังหวัดมุกดาหาร  ปีงบประมาณ  2549 จำนวน 2,058  คน  นักศึกษาหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอเมืองมุกดาหาร  ปีการศึกษา 2548  จำนวน  322  คน  นักศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ  (ปวช.) ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดมุกดาหาร  ปีการศึกษา 2548  จำนวน  186  คน  นักศึกษาหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอ  6  อำเภอ ปีการศึกษา 2549  จำนวน 2,201  คน  ครูการศึกษานอกโรงเรียน  ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดมุกดาหาร  จำนวน 87  คน  บรรณารักษ์ / เจ้าหน้าที่ห้องสมุดประชาชน  จำนวน  7  คน  ผู้บริหารศูนย์บริการการศึกษา-นอกโรงเรียนอำเภอ  จำนวน 7  คน 
             เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ระยะที่  1  (Phase I)  เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับความต้องการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหารและแบบสัมภาษณ์  ระยะที่ 2  (Phase II)  เป็นแบบสอบถามการศึกษาความพึงพอใจ ต่อกลยุทธ์การพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร ระยะที่ 3  (Phase III)  เป็นแบบสอบถามการศึกษาความพึงพอใจต่อกลยุทธ์
             การพัฒนาห้องสมุดประชาชนในจังหวัดมุกดาหาร สถิติที่ใช้การวิเคราะห์ข้อมูล คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย  และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ผลจากการศึกษาจำแนกตามวัตถุประสงค์  ปรากฏดังนี้
            1.  ผลการศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตจังหวัดมุกดาหาร  มีความต้องการ ด้านอาคารสถานที่และบรรยากาศ ด้านระบบงานและบริหารจัดการ   ด้านทรัพยากรสารสนเทศ  ด้านการบริการและกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน และด้านบุคลากร อยู่ในระดับมากที่สุด   
            2. ศึกษากลยุทธ์ในการพัฒนาห้องสมุดประชาชนจังหวัดมุกดาหารให้เป็นห้องสมุดประชาชนมีชีวิต พบว่า ส่วนใหญ่ มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ในด้านการปรับภูมิทัศน์  บรรยากาศภายในห้องสมุด  การให้บริการ   การสร้างทีมงานเชิงรุก   การสร้างเครือข่ายส่งเสริมการเรียนรู้ของห้องสมุด  สื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัย  กิจกรรมหลากหลาย  เปิดโอกาสให้สมาชิกมีส่วนร่วม  การอำนวยความสะดวกต่อผู้ใช้บริการ  และด้านการให้ความสำคัญต่อผู้ใช้บริการ  ยกเว้น ด้านการสืบสานศิลปวัฒนธรรม ท้องถิ่น  มีระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง
            3. ศึกษาการพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิตในจังหวัดมุกดาหาร พบว่า ระดับความพึงพอใจต่อการพัฒนาห้องสมุดประชาชนในจังหวัดมุกดาหาร เป็นห้องสมุดประชาชนมีชีวิตในด้านการจัดบรรยากาศภายในห้องสมุด  สื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัย และการให้บริการ  มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก 

                โดยสรุปแล้ว  การศึกษาการพัฒนาห้องสมุดประชาชนจังหวัดมุกดาหารมีชีวิต ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างดียิ่ง ค้นพบ  10 กลยุทธ์การพัฒนาห้องสมุดประชาชนมีชีวิต สามารถนำไปขยายผลกับห้องสมุดประชาชนอำเภอ นอกจากนั้นยังขยายไปยังเครือข่ายโครงการ หนึ่งอำเภอ หนึ่งศูนย์การเรียนชุมชน  และโครงการห้องสมุดประชาชนสานรักสานสัมพันธ์ห้องสมุดโรงเรียนมีชีวิต  ยิ่งไปกว่านั้นยังเกิดผลดีกับการบริหารจัดการของผู้บริหารศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอ บรรณารักษ์ ครู บุคลากรทางการศึกษา ผู้ใช้บริการ  นักศึกษา  ชุมชน และงานการศึกษานอกโรงเรียนกล่าวคือเกิดองค์ความรู้จากกลยุทธ์ ที่ชุมชนสามารถนำไปใช้ให้เกิดแหล่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตของชุมชน  บุคคลสามารถแสวงหาความรู้ได้ตามปัจเจกบุคคล  เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับตนเองตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  ประชาชนเกิดการรักการอ่าน  ส่งผลสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ที่ยั่งยืนตลอดชีวิต

 

*********************